ဇီးပင္၏အသံုး၀င္ပံုမ်ား

အညာအရပ္ဆိုတာရာသီဥတုပူျပင္းျပီး ေျခာက္ေသြ႔တဲ့အရပ္ဆုိတာလူတုိင္းသိၾကပါတယ္။မိုးဘယ္ေလာက္
ေခါင္ေခါင္၊ေရဘယ္ေလာက္ရွားရွားသစၥာရွိရွိနဲ႔ အျမဲတမ္းပြင့္ေပး၊ သီးေပးတဲ့အပင္ကေတာ့ဆူးေတြကာရန္

ထားတဲ့ဇီးပင္ပဲေပါ့။ကိုင္း...ဇီးပင္အေၾကာင္းကိုမသိေသးတဲ့သူေတြသိရေအာင္ ကၽြန္ေတာ္ေျပာျပေပးပါ

မယ္..။သိခ်င္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ နဲနဲေလာက္ဆက္ဖတ္ၾကည့္လုိက္ေနာ္..။

ဇီးပင္ကေတာ့ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႔တဲ့အရပ္ေတြမွာအေပါက္မ်ားတယ္ဗ်...။ဇီးပင္ကုိ သာမန္အားျဖင့္ေတာ့
(၂)မ်ိဳးပဲခြဲျခားထားပါတယ္။တရုတ္ဇီးသီးလုိ႔ေခၚတဲ့ ထုိင္၀မ္ဇီးသီးပင္နွင့္ရုိးရုိးသာမန္ပင္ဆုိျပီးနွစ္မ်ိဳးရွိတာ
ေလ..။ထိုင္၀မ္ဇီးသီးကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔အညာေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာသိပ္မစိုက္ပါဘူး။ေက်ာက္
ဆည္နဲ႔စဥ့္ကိုင္ျမိဳ႕နယ္ေတြမွာ အေတြ႔မ်ားပါတယ္..။သူကကုိင္းဆက္နည္းနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ဇီးပင္ေပါ့။ဇီးသီး
ပံုစံက အရြယ္အစားေတာ္ေတာ္ၾကီးပါတယ္..။အေရာင္ကအစိမ္းေရာင္နဲ႔အ၀ါေရာင္ေလးသန္းေနတာပါ...။
အရသာက အရမ္းခ်ိဳပါတယ္.. အရည္ကရႊမ္းတယ္..။စီးပြားေရးေစ်းကြက္အရဆုိရင္ေတာ့အေကာင္းဆံုးအ
သီးေတြကို နုိင္ငံျခားကိုတင္ပို႔ပါတယ္...။

ဆီးပင္(ဇီးပင္)

ကၽြန္ေတာ္တို႔အညာမွာေပါက္တဲ့ဇီးပင္ကေတာ့ ရုိးရုိးအပင္ေပါ့။ အဲဒီရုိးရုိးအပင္ကိုမွ (၃)မ်ိဳးထပ္ခြဲပါတယ္..။
အခ်ိဳပင္၊ အခ်ဥ္ပင္နဲ႔ ေမာင္းေခ်ာက္ပင္ဆုိျပီးေတာ့ေပါ့။ဇီးပင္ေတြက မိုးလယ္ေလာက္မွာစပြင့္ပါတယ္...။
ဇီးပြင့္နံ႔ ကနည္းနည္းေတာ့နံတယ္ဗ်...။ဒါေပမဲ့ ဇီးပင္ပြင့္တဲ့အခ်ိန္မွာ ပ်ားအံုေတြအရမ္းေပါတယ္ဗ်ာ..။ဇီးပ
န္းကိုစုပ္ယူျပီး အံုဖဲြ႕တာေလ။အဲဒီအခ်ိန္မွာ ပ်ားဖြတ္သမားေတြအရမ္းေပါတယ္...။အဲေတာ့ ပ်ားရည္ေစ်းခ်ိဳ
တယ္။ရုိးရိုးအပင္ကေနခြဲထြက္တဲ့ (၃) မ်ိဳးစလံုးက အဲဒီအခ်ိန္မွာပန္းပြင့္တာ။ေတာ္သလင္းလေရာက္ရင္ေတ

ာ့ ဇီးသီးအကင္းေလးေတြစသီးတယ္။စာဆုိနဲ႔ွဗ်...“ ေတာ္သလင္းဇီးကင္း” တဲ့။ အဲဒီဇီးကင္းတဲ့အခ်ိန္ကေတာ့

အရမ္းပူတဲ့ေတာ္သလင္းလေလ။ ေတာ္သလင္းလေနပူပံုကိုလည္း စကားပံုေလးနဲ႔ပဲေလ...“ေတာ္သလင္းေ
န ပုဇြန္ေသတဲ့” ။ေတာ္သလင္းလက ဘယ္ေလာက္ေတာင္ပူလည္းဆုိရင္ ေရထဲမွာရွိတဲ့ပုဇြန္ေတာင္ေသတ
ယ္တဲ့ အဲေလာက္ေတာင္ပူတာေနာ္...။ဒါေပမဲ့..အဲဒီေနကုိ အံတုျပီး ဇီးသီးနုေလးေတြ စသီးတဲ့ ဇီးပင္ကုိေတ
ာ့ ဂုဏ္ေတာင္ယူသင့္တယ္ဗ်...။ဇီးသီးက ေဆာင္းတြင္းပိုင္းေရာက္ရင္ေတာ့ မွည့္ျပီေလ..။ဇီးပင္ရဲ့ အသံုး၀င္
ပံုေလးေတြကို ရွင္းျပမယ္ေနာ္...။

ဆီးပင္(ဇီးပင္)

(၁)ဇီးရြက္=ဇီးရြက္ကိုစုက်ံဳးထားျပီးေျမေဆြးလုပ္လုိ႔ရပါတယ္...အဲဒီေျမေဆြးကသစ္ပင္ကိုအရမ္းျဖစ္ထြန္းေ
စပါတယ္...။
(၂)ဇီးပ်ား=ဇီးပ်ားဆုိတာ ဇီးပြင့္ေတြရဲ့၀တ္မႈန္ေတြကိုစုပ္ျပီး ဇီးပင္ေတြေပၚမွာ အံုဖြဲ႔ထားတဲ့ပ်ားအံုးမွအရည္
အရမ္းခ်ိဳတယ္၊ ေဆးသံုးက်တယ္။
(၃)ဆီးအေခါက္= ဆီးေခါက္ကို ယားနာျဖစ္တဲ့အခါမွာ တမာေခါက္၊မန္က်ည္းေခါက္၊ဇီးေခါက္တို႔ကိုေရာျပီး
ေရေႏြးနဲ႔ၾကိဳေပးပါ ရလာတဲ့အရည္ကို ယားနာရွိတဲ့ေနရာမွာ ပြတ္သတ္လိမ္းေပးပါ။ယားနာကိုေပ်ာက္ကင္း
ေစပါတယ္။
(၄)ဇီးအသား=ဇီးသားကို ေယာင္းမလုပ္တဲ့ေနရာေတြမွာ အသံုးျပဳတယ္၊ ေနာက္ျပီး ဇီးသားကမီးအရမ္းေတ
ာက္တဲ့အတြက္ မီးခိုးမအူဘူး...အဲဒီအတြက္ ထမင္း၊ ဟင္းခ်က္ရာမွာအသံုးျပဳပါတယ္။
(၅)ဇီးခ်ဥ္သီး=ဇီးခ်ဥ္သီးကို ေကာက္ယူျပီးအေျခာက္လွန္းပါတယ္..ေျခာက္ျပီဆုိရင္ ပြဲစားကိုေရာင္းပါတယ္။
ဇီးယုိက်ိဳဖို႔အတြက္ေတာ့ အိမ္မွာစားေလာက္ေအာင္ခ်န္ထားပါတယ္။ သၾကၤန္က်ျပီဆုိရင္ ဇီးယုိ၊ ဖရံုယုိ၊
ေက်ာက္ဖရံုယုိေတြလုပ္ျပီး ျမတ္စြာဘုရားအား ဆြမ္းကပ္တဲ့အေလ့အထရွိပါတယ္။
(၆)ဇီးခ်ိဳသီး=ဇီးခ်ိဳသီးကိုေတာ့ အေျခာက္လွမ္းျပီး ေျခာက္ျပီဆုိရင္ေတာ့ ဗန္းနဲ႔ျပာခတ္ျပီး အိုးေတြထဲထ
ည့္ထားတတ္ပါတယ္။ ဇီးခ်ဥ္ပင္(၁၀)ပင္ရွိတယ္ဆုိရင္ ဇီးခ်ိဳပင္ တစ္ပင္ပါဖို႔ခဲယဥ္းလုိ႔ပါ။ ဇီးခ်ိဳသီးကေရ
ေလးေဆးျပီးဒီတုိင္းစားရံုပါပဲ။
(၇)ေမာင္းေခ်ာက္သီး= ေမာင္းေခ်ာက္သီးကေတာ့ စသီးကထဲက အလံုးပံုစံက ရွည္ရွည္ခၽြန္ခၽြန္ေလးေတြပါ
...။မွည့္ျပီဆုိရင္ေတာ့ အရမ္းစားလုိ႔ေကာင္းပါတယ္။ ေမာင္းေခ်ာက္သီးကဇီးခ်ိဳသီးထက္ေတာင္ပိုရွားပါး
ေသးတယ္။
(၈)ဇီးခက္=ဇီးခက္ကိုေတာ့ ယာခင္းထဲ ကၽြဲ၊ ႏြား၊ တိရစၦာန္မ်ားမ၀င္ေအာင္ကာကြယ္တဲ့ေနရာမွာသံုးပါတယ္။
(၉)ဇီးေစ့ နဲ႔ ဇီးသီးအဖတ္=ဇီးေစ့ကိုေတာ့ တစ္ဗူးကိုဘယ္ေလာက္ဆုိျပီးေရာင္းရပါတယ္...။ဇီးေစ့ကို ခြဲျခမ္း
ျပီး ဇီးေစ့အျခမ္းကို ဇီးမႈန္႔နဲ႔ေရာျပီး ဇီးျခမ္းေရာင္းတယ္ေလ။ဇီးသီးအဖတ္ကိုေတာ့ စက္ေတြနဲ႔ၾကိတ္ျပီး ဇီး
မႈန္႔လုပ္ျပီးေရာင္းၾကပါတယ္...။
(၁၀)ဇီးထန္းလ်က္=ဇီးသီးကိုအမႈန္႔ေထာင္ ထန္းလ်က္ၾကိဳတဲ့ထဲထည့္ျပီး ဇီးထန္းလ်က္လည္းလုပ္ပါေသး
တယ္။

ကေလးငယ္မ်ား ဆီးသီး(ဇီးသီး)ေကာက္ေနပံု

ဇီးခ်ဥ္သီးကိုေတာ့ ေႏြရာသီေက်ာင္းပိတ္ရက္ေနပူပူမွာ ဒန္အုိးထဲကို ဇီးသီးထည့္ ေရေဆးျပီး စိမ္လုိက္ပါ
တယ္။ဇီးသီးထဲေရ၀င္ျပီးေဖာင္းလာျပီဆုိမွ အေပၚကဆားသင့္တင့္ရံုထည့္လုိက္ပါတယ္...တစ္ေအာင့္ေလာ
က္ေနရင္ေတာ့ ဇီးသီးအတြင္းထဲမွာဆားေရ၀င္သြားျပီး စားလုိ႔အရမ္းေကာင္းတဲ့ ဇီးသီးဆားေရစိမ္ကို ရပါတ
ယ္။ ဇီးသီးကက်န္းမာေရးအတြက္အေထာက္ကူျပဳပါတယ္..။ နွလံုးသမားေတြနဲ႔ သည္းေျချငိမ္ဖို႔အတြက္
ေတာ္ေတာ္အသံုး၀င္ပါတယ္...။လူေတြေျပာေလ့ေျပာထရွိတဲ့ “ေငြကသည္းေျခၾကိဳက္” သည္းေျခမခုိင္လို႔
စိတ္မထိန္းနုိင္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ရူးတာပါပဲ..။အဲလုိမ်ိဳး ရူးေၾကာင္ေၾကာင္ျဖစ္ေနတဲ့သူေတြကို ဇီးယုိေကၽြ
းရပါတယ္။ဇီးယုိက သီးေျချငိမ္တယ္တဲ့။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရြာမွာေတာ့ ဧည့္သည္တစ္ေယာက္ေယာက္လာလုိ႔
ရွိရင္ “စားပါအံုး ဇီးယိုက သည္းေျချငိမ္တယ္” တဲ့။ေနာက္ျပီး ဇီးသီးရဲ့ အေစ့ထဲမွာပါတဲ့ ဇီးအဆန္က နွလံုး
ေရာဂါသည္ေတြအတြက္ေကာင္းတယ္တဲ့။ ဇီးသီးကို အမ်ားၾကီးစားရင္ေတာ့ ရင္ျပည့္တတ္ပါတယ္...။

အညာမွာအေလ့က်ေပါက္တဲ့ ဇီးပင္ေတြက လူေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ အက်ိဳးျပဳတယ္ဆုိတာသိ
ၾကေရာေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဆုိ ဇီးသီး သြားေကာက္ရတာ အရမ္းေပ်ာ္တာ...။ဇီးသီးသြားေကာက္ရင္ လွည္း
နဲ႔သြားရတာေလ...။ျပန္ခါဆိုရင္ ဇီးသီးေတြကို ဆာလာအိတ္ထဲထည့္ျပီး လွည္းနဲ႔သယ္ရတာပါ...။ကၽြန္ေတ
ာ္တို႔အိမ္မွာေတာ့ ဇီးပင္ကအရမ္းေပါတာဗ်ာ...။ အဲေလာက္ေပါတာေတာင္မွ ဆီးခ်ိဳပင္က တစ္ပင္ပဲရွိတာဗ်
....။

(ဒီပုိ႔စ္ကေလးကိုဖတ္လုိက္လုိ႔ ဗဟုသုတအနည္းငယ္ရသြားတယ္ဆုိရင္ေတာ့ အေပ်ာ္ဆံုးလူက ကၽြန္ေတာ္ပဲ

ျဖစ္မွာပါ)

အဆိုး အေကာင္း ၊ အက်ိဳး အေၾကာင္းေလးေတြကို ေ၀ဖန္အၾကံေပးခ်င္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ စီေဘာက္(သို႔)

မဟုတ္ ကြန္မန္႔မွာ ေအာ္သြားၾကပါအံုးဗ်ာ...။

သူငယ္ခ်င္းတို႔ရဲ့ အားေပးမႈက ကၽြန္ေတာ္ေရွ႕ဆက္ဖို႔ရန္အတြက္ အားေဆးပဲျဖစ္ပါတယ္...။
အားလံုးကိုေက်းဇူးတင္ပါတယ္................

ရာဇာ(ေက်းေတာသားေလး)

28.2..2011